Hoe de camera mijn wereld veranderde

Als je aan een kind vraagt wat ‘ie later wil worden is het antwoord nu waarschijnlijk rapper of influencer, ongetwijfeld onder invloed van social media. Want wat je vaak ziet, word je door beïnvloed. Mijn droom was  fotograaf worden. Vanaf mijn geboorte woonde ik naast een fotograaf, genaamd Eddy de Jongh. Alleen dat woord al: fotograaf, dat klinkt magisch en adellijk tegelijkertijd. En dan zijn zwarte toverkastje waarmee hij de tijd kon stilzetten. Ik kon niet ophouden ernaar te kijken en te bedenken wat er allemaal binnenin dat kastje zat. Wil je weten hoe een nieuwsgierige en enigszins verbaasde peuter kijkt naar zo’n magisch toverkastje? Google dan eens mijn naam in het online archief van het Nederlands Fotomuseum, waar de fotocollectie van Eddy de Jongh is ondergebracht. En dus ook foto’s van peutertje Sacha.

Eddy heeft op jonge leeftijd iets in mij getriggerd, waardoor ik al vroeg wist wat ik later wilde worden. De camera heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven, en hielp bijvoorbeeld om over mijn verlegenheid heen te komen. Met een camera in je hand heb je een excuus en een stok achter de deur om iets te doen wat je anders niet zou durven. 

De eerste keer dat ik deze macht van de camera ontdekte was ik 10 jaar oud. Het was 1977 en ik zat op een Jenaplanschool. Dat is een soort Montessori, waar de creativiteit en zelfstandigheid van kinderen gestimuleerd werd. Niet zo gek dat je daar je schoolopdrachten zelf mocht verzinnen. Zo bedacht ik een werkstuk waarvoor ik de geveltjes van mijn woonplaats Weesp ging fotograferen. En dus zwierf ik met de Agfa Clack, die ik van mijn vader had gekregen, onder schooltijd door het stadje. Het voelde vrij, avontuurlijk en een klein beetje stout. Want intussen zaten alle andere kinderen in de schoolbanken. 

Tijdens mijn zwerftocht gebeurden er twee dingen die min of meer life changing waren en die ik nooit vergeten ben. Terwijl ik langs de Vecht liep met mijn camera in de hand, werd ik aangesproken door een man. Hij wilde weten wat ik aan het doen was. Ik vertelde snel over mijn schoolopdracht en de geveltjes. “Weet je wat jij moet doen?” zei hij en ik vreesde dat hij mij ging betichten van spijbelen. In plaats daarvan gaf hij mij een even eenvoudige als inspirerende tip, waar ik sindsdien veel aan heb gehad. “Als je een stukje naar achteren loopt en door je knieën zakt, dan heb je de ophaalbrug als omlijsting van je geveltje.” 

Het werd weliswaar een beeld met een hoog ansichtkaartgehalte, maar hierdoor leerde ik wel dat iets meer of juist minder afstand en een ander perspectief je foto enorm kunnen veranderen. Ik ben deze wildvreemde man nog steeds dankbaar dat hij een klein meisje met haar camera zo serieus nam. 

Het volgende life changing moment gebeurde bij het politiebureau. De camera in mijn hand maakte een enorme nieuwsgierigheid in mij los, waardoor ik mijn verlegenheid overwon.  Het leek me plotseling een beter plan om mijn werkstuk te veranderen van de ‘Mooie geveltjes van Weesp’ in ‘Wat gebeurt er in het politiebureau?’

Vol verse bravoure belde ik aan. Want ik wilde nu weleens weten wat er achter dit beeldschone geveltje gebeurde. Hadden ze een gevangenis? Zaten er boeven opgesloten? Waren er detectives aan het werk? De boomlange politieagent die de deur opendeed boog zich voorover en zei: ‘Zal ik het je laten zien?’ Geduldig leidde hij mij door het hele politiebureau, inclusief de cel waar op dat moment helaas geen enkele boef achter de tralies zat. Pas jaren later realiseerde ik me dat dit mijn eerste journalistieke ervaring was. Ik was op reportage! 

Kleine spoiler-alert: ik was zo onder de indruk van de agent en het politiebureau, dat ik ben vergeten een foto te maken. 

Maar dit was wel het moment dat ik precies wist wat ik later wilde worden: fotograaf! Sindsdien ben ik niet meer opgehouden met fotograferen en ging als tiener sparen voor een spiegelrefleflexcamera. En het gevoel dat ik als tienjarige had, heb ik nog steeds als ik voor hulporganisaties of andere opdrachtgevers op pad ben: avontuurlijk en een tomeloze vrijheid die me erg gelukkig maakt. 

En jij? Ben jij geworden wat je als kind later wilde worden? Het is nog niet te laat!