Gerechtshof zet streep door thuiskopieheffing op offline opslag van streamingsdiensten

Techbedrijven zijn blij, Stichting Thuiskopieheffing en SONT verliezen. Branchevereniging wil nu een lagere Thuiskopieheffing.

Offline een film kijken in de Netflix-app of in het vliegtuig een album luisteren via Spotify is geen thuiskopie. Er hoeft daarom geen thuiskopieheffing betaald te worden over het (tijdelijk) downloaden van media binnen streamingsdiensten. Dat oordeelt het Gerechtshof van Den Haag in een langlopende zaak tussen een groep techbedrijven en Stichting Thuiskopieheffing en SONT. Het Gerechtshof zet hiermee een streep door het vonnis van 2019 van de rechtbank van Den Haag. De uitspraak is hier te lezen. 

Enige land met vergoeding voor offline kopie

De SONT, dat de thuiskopietarieven vaststelt, weegt sinds 2018 mee dat consumenten streamingsdiensten gebruiken voor offline gebruik. Daar betalen zij een extra heffing voor, verwerkt in de algemene thuiskopieheffing op onder meer smartphones en computers. Nederland is het enige Europese land dat deze methode hanteert. Andere Europese landen rekenen geen extra vergoeding voor het maken van een (tijdelijke) offline kopie binnen een streamingsdienst. 

Brancheverenigingen wilden duidelijkheid

Brancheverenigingen NLdigital en FIAR, vertegenwoordiger van producenten en importeurs van consumentenelektronica, willen al jaren een juridische uitspraak over de legitimiteit van de extra vergoeding. HP, Dell en Stobi vingen in 2019 bot bij de Haagse rechtbank, maar krijgen nu in hoger beroep gelijk. Het Gerechtshof oordeelt dat een offline kopie geen eigen kopie is, omdat de kopie indirect via de streamingsdienst gemaakt wordt en omdat de consument de kopie verliest zodra hij zijn abonnement opzegt. De kopie is bovendien alleen binnen de betreffende app te gebruiken en niet via bijvoorbeeld een eigen usb-stick. 

NLdigital reageert – zoals verwacht – verheugd op de uitspraak. “Dat artiesten en auteurs recht hebben op een eerlijke vergoeding staat buiten discussie,” zegt Lotte de Bruijn, directeur van NLdigital. “Het offline beschikbaar maken van muziek of series is naar onze mening niet hetzelfde als een ouderwetse kopie. De offline muziek of video is onderdeel van je contract met de aanbieder, zodat je je favoriete muziek ook kunt luisteren als je even geen bereik hebt. Het verdwijnt zodra je abonnement stopt en bovendien betaal je extra voor deze functionaliteit. Over het recht en de vergoeding om dit te doen is al onderhandeld tussen de streamingdienst en de artiest. Er is geen reden voor en extra betaling.”

Consument merkt nog niets

De consument merkt helaas nog niets van deze uitspraak, zegt Tim Toornvliet, hoofd communicatie van NLdigital, tegen Adformatie. “In de uitspraak staat dat de tarieven die zijn vastgesteld in 2018 niet kunnen worden herroepen. We vinden wel dat consumenten gecompenseerd moeten worden voor de te hoge heffing. We roepen Stichting Thuiskopie en de SONT daarom op om met een voorstel te komen om te compenseren. En we willen dat de tarieven in de toekomst naar beneden worden aangepast.”

Volgens NLdigital is minstens dertig procent van de heffingen een dubbele betaling, oftewel tien miljoen euro per jaar. De brancheorganisatie zegt uit te kijken naar lagere heffingsvoorstellen.