De nieuwe verpakkingsverordening

Op 20 november 2022 presenteerden Franks Timmermans en Virginijus Sinkevičius namens de Europese Commissie een nieuw voorstel voor een Verpakkingsverordening (Packaging and Packaging Waste Regulation). Deze verordening moet de alsmaar groeiende afvalberg van (wegwerp)verpakkingen een halt toeroepen. Er wordt al langere tijd naar deze herziening toegewerkt door diverse partijen. Producenten pleiten voor een haalbare en betaalbare oplossing, terwijl NGO’s en onder meer gemeentelijke overheden een zo verregaand mogelijk voorstel willen zien. Naar verluidt nemen de administratieve lasten voor alle partijen flink toe, onder meer door labelling en registratie.

Het proces en waar we nu staan

De Verpakkingsverordening is nu gepubliceerd en voorgelegd aan de Europese Commissie. Daarna zal het Europese Parlement hierover in overleg gaan. Het Europees Parlement zal woordvoerders aanwijzen binnen de verantwoordelijke beleidscomité(s). Dit zal waarschijnlijk pas in het eerste kwartaal van 2023 plaatsvinden. Zodra de woordvoerder (rapporteur) bekend is, zal deze persoon een tijdspad op gaan stellen. Binnen dit tijdspad is er de mogelijkheid om amendementen aan te dragen bij de verantwoordelijke Europarlementariërs. Daarnaast zal het Zweedse voorzitterschap van de Raad in het eerste kwartaal van 2023 waarschijnlijk beginnen met de eerste discussies tussen de Europese milieuministers. Ook de milieuministers zullen onderhandelen over wijzigingen in de tekst.

Zodra het Europees Parlement en de Raad een positie hebben ingenomen zullen de twee instituties gaan onderhandelen over de amendementen die beide instituties hebben ingediend. Wat er na de onderhandelingen overblijft is wetgeving.

In 2024 zijn er parlementsverkiezingen en sommigen verwachten een ‘ruk naar rechts’. Aanhangers van het voorstel willen derhalve haast maken bij deze herziening van de verpakkingenrichtlijn. Anderen willen het juist rekken, met het oog op een mogelijk andere samenstelling van het parlement.

Het zal nog wel duren voor de verordening definitief is. Dit hele proces zal naar inschatting op zijn vroegst eind 2023 worden afgerond. In de tussentijd kan er nog veel veranderen. Daarom is het op dit moment nog niet nodig voor u als producent-importeur om u in deze verordening te verdiepen. FIAR houdt u op de hoogte van de volgende stappen en ontwikkelingen.

Doelstelling

De jarenlange inzet op recycling heeft niet geleid tot een trendbreuk in het grondstoffengebruik. Daarom formuleert de Commissie voor het eerst een afvalpreventiedoelstelling (artikel 38), namelijk -5% in 2030, -10% in 2035, oplopend tot -15% gegenereerd verpakkingsafval in 2040. Om deze doelstellingen te bereiken legt de Commissie twee strategieën op aan de lidstaten:

1. Minder verpakkingen op de markt brengen (weghalen verpakking of lichter maken)
2. Wegwerpverpakkingen vervangen voor herbruikbare verpakkingen.

Een aantal punten uitgelicht

Inhoudelijk is het zo dat preventie, hergebruik en gescheiden inzameling verder worden gestimuleerd. De Essential Requirements  heeft als doel grenzen te stellen aan verpakkingen om (onder andere) onnodig gebruik van materiaal te voorkomen. Deze wet bestaat al enige tijd, maar wordt nu iets aangescherpt. Producenten mogen in hun productdossiers bijvoorbeeld niet langer zeggen dat ‘marketing’ of ‘wens van de consument’ de reden is voor het gebruik van extra verpakking.

In overweging 62 wordt ingezet op minimale eisen voor open loop / closed loop hergebruiksystemen. Zo wil de Commissie voorkomen dat er verschillende verpakkingen op de markt komen die in theorie herbruikbaar zijn, maar in praktijk door de consument niet opnieuw gebruikt worden. 

In de huidige Europese Verpakkingswetgeving staan recyclingdoelstellingen waarbij steeds meer verpakkingsafval wordt ingezameld en verwerkt, maar niet per se weer opnieuw nuttig wordt toegepast. In de nieuwe verordening moeten verpakkingen vanaf 2030 zo ontworpen zijn dat ze gerecycled kunnen worden en vervolgens ook de ruwe grondstoffen die origineel zijn gebruikt, kunnen vervangen.

Klik hier voor het volledige voorstel.

Blijf op de hoogte

Zoals aangegeven zal het nog jaren duren voor de verordening definitief is. Ook is de kans groot dat er inhoudelijk nog veel wordt aangepast. FIAR houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen. Mocht u desondanks meer willen weten, neem dan contact op met FIAR via 073 511 62 07 of habets@fiar.nl.