Hoop in donkere dagen

Glunderend kijk ik naar mijn nieuwe wekkerradio. En die kijkt glunderend terug. Althans dat gevoel geven de knipperende cijfers bij het instellen van de tijd. En ook het levendige radiogeluid dat er even later uitkomt. De radio, ik kan niet zonder. En met mij het grootste deel van Nederland. Tot op de dag van vandaag. Dat is tegen de verwachting in. Bij de introductie van de televisie in Nederland in 1951 werd de radio zelfs zo goed als doodverklaard. Daarom waren de omroepen ook eerst tegen televisie.

Inmiddels zijn we bijna 75 jaar verder met dat kijkbuisje, maar nog steeds klinken er vrolijke noten uit dat magische luisterkastje. Daar zit overigens een nationaal tintje aan, zeg maar tint. Het was de Friese radio uitvinder Hanso Idzerda die niet alleen een radio bedacht maar ook begreep dat je entertainment nodig had om er geld mee te verdienen. Idzerda zou de eerste in de wereld zijn die een commerciële radio-uitzending maakte. In 1919 begon hij met uitzenden van zijn zogeheten Soiree Musicale. De openingstune was de wereldmarshit Turf in je ransel.

Het dak ging er in die tijd bij de nieuwbakken radiobezitters compleet af. In de studio van Idzerda te Den Haag moest je juist stil zijn. Als Idzerda in de talen Engels, Frans en Nederlands zijn aankondigingen deed brandde een rode lamp. “Brandt dit licht, dan koppen dicht” stond er dreigend naast op een bord. Met die uitzending begon de opmars van de radio in onze huiskamers. Vijftien jaar later richten de inmiddels volop aanwezige radiohandelaren de FIAR op. De rest is geschiedenis. Maar ook toekomst. Die radio blijft. Daar heeft de opkomst van de podcast niks aan veranderd. Niks mis mee al dat gecast, zelfs heel plezierig om op eigen tijd en gelegenheid naar de diepste zielenroerselen rondom linkshandig wand macrameeën te luisteren. Maar de on- en voorspelbaarheid van radioprogramma’s maakt mijn leven en dat van anderen iedere dag een stukje dragelijker.

De kracht zie je terug in de langstdurende radioshow aan het einde van het jaar, de TOP 2000. Ooit bedacht als eenmalige uitzending om de eeuwwisseling naar het jaar 2000 te markeren.  Inmiddels is dit fenomeen uitgegroeid tot de allergrootste nationale radioshow die de donkere dagen van kerst van heel veel extra licht voorziet. Luisteraars in alle leeftijden, gezindten en achtergronden geven hun oren de kost. En niet alleen hun oren. De TOP2000 hoort inmiddels tot het best bekeken live streamingprogramma van ons land. Hoezo radio ouderwets? Zelf kan ik dat allemaal live meemaken. Dit jaar is het de vijftiende keer dat de meest populaire kroeg van Nederland, het TOP 2000 café, in “mijn” Beeld & Geluid is opgebouwd. In een paar dagen staat de boel letterlijk op zijn steigerpootjes. Het mooiste café in eigen huis.

Ik kan niet wachten tot mijn wekkerradio mij op eerste kerstdag wekt met nummer 1919, het jaar van de start van dit wonderlijke medium. Zonder hem en de radio was dat nooit gebeurd. Lang leve de radio. Als je hem niet hebt, snel een kopen.

Eppo Van Nispen Tot Sevenaer

Een column van Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, geschreven voor FIAR, de brancheorganisatie voor producenten en importeurs van audio, imaging en tv.

Word nu ook deelnemer

Bent u producent of importeur van consumentenelektronica? Ontvang dan regelmatig een bericht vol kennis en inspiratie, met actuele thema’s, nieuws en aankomende bijeenkomsten.

deelnemer worden