Hoe het allemaal begon, deel 1

Ik krijg weleens de vraag hoe ik nieuwslezeres ben geworden en dat is een van de moeilijkste vragen om te beantwoorden, kan ik u vertellen. Want alles hangt met elkaar samen. Van het een kwam het ander, waardoor ik weer op een plek terechtkwam waar ik iemand ontmoette die bezig was met lokale tv, die ik aan zijn mouw trok, vervolgens kon solliciteren, en door mijn eerdere bijbaantje als geluidsman contacten had met journalisten, cameramensen en fotografen… enzovoort. Als je maar ver genoeg teruggaat, is uiteindelijk alles begonnen met mijn eerste camera, een Agfa Clack, die ik van mijn vader kreeg toen ik 7 was. En daarmee onbewust mijn eerste journalistieke ervaring opdeed. Maar daarover een andere keer. 

Hoe werd ik nieuwslezeres. Ik die altijd liever achter dan voor de camera stond? De kortste manier om dit uit te leggen is dat er iemand ziek was en dat de redactie vroeg of ik die avond even kon invallen. Maar hoezo vroegen ze dat aan jou, hoor ik u denken. Laat ik daarom toch maar iets eerder beginnen. Eind jaren 80 studeerde ik Communicatiewetenschap aan de UvA, met grote belangstelling voor beeld. En de invloed van dat beeld (tv/film/fotografie) op onze perceptie en gedrag. We leerden over massacommunicatie, beïnvloeding en propagandatrucs. Van huis uit had ik al een speciale interesse in het nieuws; we hadden ochtendkrant De Telegraaf, waar soms bizarre nieuwsberichten in stonden die in onze avondkrant NRC wat feitelijker en nauwkeuriger werden gebracht. Verder tijdschriften als Vrij Nederland en de onvolprezen Avenue (ik mis dat blad nog steeds met de prachtige fotografie en interessante reisverhalen van schrijvers als Jan Cremer en Cees Nooteboom). ’s Avonds keken we steevast naar het Acht uurjournaal. Het gebeurde een keer dat iemand het waagde om te bellen tijdens het journaal, waardoor ik ook van huis uit het dogma meekreeg: Gij Zult Niet Telefoneren Tijdens Het Acht uurjournaal. 

Dus toen we tijdens college leerden hoe het nieuws tot stand kwam, wilde ik daar in de praktijk meer van weten. Bij het pas opgerichte RTL werkte een vriendin als regieassistente bij het Ontbijtnieuws, en als ik om 4 uur ’s ochtends op de Churchilllaan zou staan, kon ik een keer met haar mee. Ik was destijds al geen ochtendmens, maar realiseerde me dat dit het moment was om door te pakken in plaats van door te slapen. 

Vanaf dat moment begon alles met elkaar samen te hangen; door de mensen die ik ontmoette en die me kansen gaven die ik steevast met beide handen aanpakte. Zo werd ik koerier die de videobandjes van locatie naar de RTL-redactie bracht. Op locatie kwam ik steevast te vroeg, om over de schouder van de verslaggever mee te kijken. En op de redactie bleef ik na werktijd langer hangen om daar mijn ‘nieuws’gierigheid te bevredigen. Zo raakte ik in gesprek met een cameraman en werd vervolgens zijn geluidsman/vrouw, waardoor ik voortaan letterlijk bovenop het nieuws stond en zelfs af en toe een kwootje mocht halen. (Een quote is een stukje uit een interview, dat losgesneden wordt en in een reportage wordt gebruikt). Een ‘kwootje halen’ klinkt weliswaar denigrerend, maar ik legde er mijn ziel en zaligheid in. 

Intussen werd het tijd om stage te lopen. Ik probeerde de universiteit nog een stage als geluidsman te verkopen, maar daar wilden ze -terecht- niet aan. Op de redactie had ik al geruchten gehoord over de start van een lokaal tv-station in Amsterdam, dus toen ik oprichter Feike Salverda op de RTL-parkeerplaats zag lopen, trok ik hem aan zijn mouw. Ik mocht solliciteren op functies als verslaggever, presentator, cameraman, editor en alles wat er nog meer nodig is om tv te maken.

Mijn droom was verslaggever, maar wegens gebrek aan ervaring gaf ik mezelf meer kans als bureauredacteur. Als dat niet zou werken, kon ik altijd nog vragen om een stageplek. Tot mijn grote verbazing werd ik aangenomen en kreeg een jaarcontract. In no time werd ik toch verslaggever, omdat ik nog connecties had in het veld (lees: mijn RTL-cameraman Ton Kamminga die mij tipte over een ontruiming van een kraakpand). Ik mocht erheen en was in mijn element in het slagveld tussen verfbommen gooiende krakers en bewapen stokte ME-ers. Die beelden werden uitgezonden in NOS-Laat en dat was een primeur voor het net beginnende AT5. En voor mij een enorme eer, terwijl ik niet in beeld was. Vanaf dat moment werd ik vaker ingezet als verslaggever, maar in beeld wilde ik nog steeds niet. Leuker was het als ik in mijn eentje op pad ging met een kleine VHS-camera voorop de fiets, op zoek naar nieuws en verhalen. Een camjo, oftewel camerajournalist. Of in mijn geval een camjofi, een camerajournalist op de fiets. Bij terugkomst op de redactie monteerde ik zelf en was apetrots als mijn verhaal op tijd de uitzending haalde. 

Maanden vlogen voorbij, zonder dat ik tijd had voor mijn studie. Maar die moest wel af. Met tegenzin zegde ik mijn baan bij AT5 op en maakte mijn studie af, in de hoop dat ik er daarna weer terecht kon. Het liep anders; de banen lagen begin jaren 90 niet voor het oprapen en niemand zat te wachten op drs. Sacha de Boer, afgestudeerd Communicatiewetenschapper met bijna een jaar ervaring in de (lokale) journalistiek. Dus wat doe je dan? Dan ga je voor jezelf beginnen! De meeste ondernemers beginnen vanuit een droom of een passie, en bij mij was dat ook zo. En zo begon ik mijn startup in non-lineaire videomontage. Oftewel de AVID; een revolutie in editing, in een tijd dat iedereen nog aan analoge één- of tweemachine montage deed. 

En nu heb ik nog steeds niet verteld hoe ik nieuwslezeres werd. Zie je wel, het is een van de moeilijkste vragen om te beantwoorden. Volgende keer beter!

Volgende keer: mijn startup in audiovisuele non-lineaire videomontage, begin jaren 90. (En misschien ook: hoe ik nieuwslezeres werd)