Op 22 maart 2023 heeft de Europese Commissie het langverwachte Right to Repair voorstel gepresenteerd waarin het recht op reparatie van goederen voor consumenten wordt uitgebreid. Reparaties moeten gemakkelijker en goedkoper worden. Daarnaast moet er een kwaliteitstoets voor reparateurs komen en een online platform waar reparateurs en gerepareerde spullen te vinden zijn. Dit alles in lijn met de Green Deal om te zorgen voor minder e-waste en de wens om minder grondstoffen te gebruiken. Tegelijkertijd moet het voor de consument een besparing opleveren. In dit artikel lichten we de belangrijkste punten uit het Right to Repair voorstel uit.

Omslag van vervanging naar reparatie

Consumenten hebben in de afgelopen decennia bij een defect product vaak de voorkeur gegeven aan vervangingen boven reparatie. Daarbij zijn consumenten onvoldoende gestimuleerd om hun apparaten te repareren wanneer de wettelijke garantie afloopt. Er lijkt nu echter sprake te zijn van een omslag. Zo blijkt uit een recente Eurobarometer-enquête dat 77% van de EU-consumenten liever hun defecte product zou repareren dan een nieuwe aanschaffen.

Het nieuwe Right to Repair voorstel van de Commissie geeft hier gehoor aan. Het zal voor consumenten gemakkelijker en kostenefficiënter worden om apparaten te repareren in plaats van te vervangen. Bovendien zal een grotere vraag naar reparatie zich vertalen naar een impuls in werkgelegenheid binnen de reparatiesector, terwijl producenten en verkopers worden gestimuleerd om duurzamere bedrijfsmodellen te ontwikkelen.

Maatregelen maken reparatie makkelijker

Zowel binnen als buiten de wettelijke garantie zal het voor consumenten gemakkelijker worden om defecte apparaten te laten repareren.

Right to Repair verplicht dat reparatie gedurende de conformiteitsperiode, oftewel de wettelijke garantie, gratis moet zijn. Dat is in Nederland op basis van huidige wetgeving al verplicht op basis van het geldende consumentenrecht. Gedurende de conformiteitsperiode is reparatie verplicht, tenzij die te duur of onmogelijk is. Dan mag er een vervangend apparaat worden geleverd. Gratis, zonder bijbetaling door de consument. Als gevolg van deze wetgeving krijgen ook andere lidstaten te maken met langduriger verplichtingen.

Naast de wettelijke garantie komt er een nieuwe reeks rechten en instrumenten beschikbaar voor consumenten om van reparatie een gemakkelijke en toegankelijke optie te maken. Het gaat om:

• Het recht voor consumenten om te eisen dat producenten overgaan tot reparatie van producten die volgens de EU-wetgeving technisch te repareren zijn, zoals wasmachines of televisies. Dit zal ervoor zorgen dat consumenten altijd iemand hebben tot wie ze zich kunnen wenden wanneer ze hun producten willen laten repareren, en zal producenten aanmoedigen duurzamere bedrijfsmodellen te ontwikkelen. Een product moet daartoe Fit for Use zijn, repareerbaar, er moet toegang zijn tot reparatie-handleidingen en onderdelen moeten beschikbaar zijn.

• Voor specifieke apparaten (wasmachines, stofzuigers en TV) wordt de reparatieverplichting ook na afloop van de garantietermijn (conformiteitsperiode) verplicht. Het voorstel Right to Repair voorstel bevat geen maatregelen om de kosten van reparatie ná de conformiteitsperiode te beperken!

• De verplichting voor producenten om consumenten op een laagdrempelige, duidelijke en begrijpelijke manier te informeren over hun reparatieplicht en informatie te verstrekken over de reparatiediensten.

• Een online reparatieplatform om consumenten in contact te brengen met reparateurs en verkopers van gerepareerde goederen in hun buurt. Het platform zal zoekopdrachten op basis van locatie en kwaliteitsnormen mogelijk maken, zodat consumenten aantrekkelijke aanbiedingen kunnen vinden en reparateurs zichtbaarder worden.

• Een Europees reparatie-informatieformulier dat consumenten bij elke reparateur kunnen opvragen, waardoor de reparatievoorwaarden en -prijzen transparanter worden en het voor consumenten gemakkelijker wordt reparatieaanbiedingen te vergelijken. Reparateurs dienen de informatie te verstrekken wanneer zij van plan zijn de reparatieservice te verlenen, of wanneer zij verplicht zijn om te repareren. De reparateur mag de gemaakte kosten voor het verstrekken van deze informatie doorberekenen (bijvoorbeeld wanneer de reparateur de goederen moet inspecteren om het defect of type reparatie vast te stellen). Gedurende 30 dagen zal de reparateur de voorwaarden voor reparatie niet wijzigen. Deze informatie omvat:
  
  de identiteit van de reparateur
  de contactgegevens van de reparateur
  de aard van het defect en het type reparatie dat wordt voorgesteld
  de prijs of, indien de prijs niet vooraf kan worden berekend, hoe de prijs moet worden berekend en de maximale prijs voor de reparatie
  de geschatte tijd die nodig is om de reparatie te voltooien
  de beschikbaarheid van tijdelijk vervangende goederen en de eventuele kosten voor de consument

• Er zal een Europese kwaliteitsnorm voor reparatiediensten worden ontwikkeld om consumenten te helpen reparateurs te vinden die kwaliteitsvol werk leveren. Deze “gemakkelijke reparatie”-standaard zal openstaan voor alle reparateurs in de hele EU die zich willen committeren aan minimale kwaliteitsnormen, bijvoorbeeld op basis van de levensduur of beschikbaarheid van producten. Dit is in Nederland reeds in de maak voor consumentenelektronica.

• Een verlaagd BTW-tarief op reparaties is door iedere lidstaat zelf te besluiten. Dit is niet verplicht. De Nederlandse overheid heeft besloten dit niet te doen.  

FIAR bereid branche voor op Right to Repair

Frank Rozenberg, voorzitter van bracheorganisatie FIAR, is blij dat de Europese Commissie het Right to Repair voorstel heeft gepubliceerd. “Het standpunt van de Europese Commissie is daarmee helder. Het voorstel gaat ook over de branche voor audio, imaging en tv. Bij FIAR zijn we al bezig om de branche voor te bereiden op de Europese plannen rondom Right to Repair. De details gaan we goed bestuderen en doorvertalen naar hoe de branche in Nederland concreet met Right to Repair moet en zou kunnen omgaan. Het Nationale Reparateursregister zoals wordt voorgesteld, is bijvoorbeeld een goed initiatief om onze producten vakkundig te laten repareren als dat nodig is. Ook past het Right to Repair in onze aandacht voor circulaire economie waaraan wij op 5 april het met FIAR Congres 2023 – Winstgevend naar een circulaire economie wijden.”

Naast het FIAR Congres op 5 april besteed FIAR aandacht aan Right to Repair in de volgende FIAR Kennissessie op 13 juni.

Vervolgstappen

Het voorstel van de Commissie moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. De verwachting is dat er nog wel een aantal verzoeken tot wijziging worden ingediend en dat dit proces nog zeker een jaar zal duren.

Vragen?

Heeft u nog vragen over Right to Repair, en wat dit voorstel voor u betekent? Neem dan contact op met André Habets via habets@fiar.nl, of bel 073 511 62 07