Plat gedoe, dik genot

Mijn moedertje, bijgenaamd ‘de kleine’, is ijzersterk. Dat uit zich vooral in het monter dragen van tegenslagen. Soms denk ik dat dat bij haar leeftijdsgroep hoort. Zij behoort tot de zogeheten ‘stille generatie’, geboren tussen 1925 en 1940. Met de huidige afkortingen zoals LHBTIQ+ hoort zij voor mij tot de NKTK-ers, ofwel Niet Kapot Te Krijgen – mensen.

Als jong meisje bracht zij de Tweede Wereldoorlog in een Jappenkamp door. Als 5-jarige erin en als 9-jarige, zonder te kunnen lezen en schrijven, eruit. Bevrijd heet dat. En zo kan ik nog wel een indrukwekkend rijtje van diepe dalen noemen. Ook bergen van geluk. Ik hoop dat mijn geboorte daar een van was. Ze is daar nooit zo duidelijk over, maar het feit dat ik zo goed als mijn hele volwassen leven haar buurman ben, zie ik maar als een bevestiging van moederlijke blijdschap.

Ma, met haar 87 jonge jaren, is een koffer vol verhalen. Ze heeft veel zien veranderen. In haar leven is er meer nieuwe techniek naar binnen gevlogen dan in het mijne. Ik ben niet voor niks generatie NIX. Zij zag het allemaal komen. Radio, televisie, telefoon, computers, maanlanding, mobiele telefoons, e-boeken en het internet. “Interweb” zoals mijn moesje het liefkozend noemt. Ze heeft er niet veel mee.

Als succesvol kunstschilder is zij haar hele leven bezig geweest om wat ze ziet een eigen kleur te geven. Echte verf, echt doek. Niks digitaal. Schildertechniek beheerst ze tot in de tandjes, van het digitale bakt ze niet veel. Zij is niet de enige. Zo’n 2,5 miljoen Nederlanders zijn lang niet zo goed in het digitale als gedacht. Al jong zag zij veel van de wereld. Ze woonde en werkte in Mexico City, Parijs en nog een paar prachtige plekken. Dat reizen gaat niet meer. Althans niet alleen. Dementie neemt haar nu mee op een voor haar en ons vaak onbegrijpelijke route.

Gelukkig is daar de televisie als reisgenoot. Sport geeft mooie beelden. De Tour de France is haar tocht door Frankrijk, de marathon van New York haar laatste bezoek aan de Big Apple. Opeens was er paniek. Ma’s oude beeldbuis hield op te bestaan. Na ruim 30 jaar trouwe dienst was een plof en een knal de laatste zucht van het beeldbuisje. Dat was een overzichtelijk ding met een simpele maar doeltreffende afstandsbediening. Op naar een nieuwe. Moeder mee. Per slot van rekening heeft zij nog steeds letterlijk oog voor wat mooi is.

We kozen voor een middelgrote speciaalzaak in entertainment. Niet dat een grote winkel niet voldoet, maar met moeders warrige wereld is teveel van het goede echt teveel. Adequaat werden we gebracht naar de hoek met beeldbuizen. Hoewel, dat ‘buis’ is niet meer. Huidige televisies zijn in ontwerp nagenoeg allemaal hetzelfde: plat, zwart en zonder knoppen. Dat was in de jaren van Ma’s echte beeldbuis heel anders. De ontwerpers wisten maar al te goed dat zo’n kijkkast ook een beetje moest ogen, wilde moeder de vrouw instemmen met de forse aankoop.

Vanaf het eerste begin waren het echte blikvangers. Van Philips tot Sony. Allemaal deden ze hun best om een bijzonder model te ontwikkelen. Een TV was een meubel, een standbeeld, een pronkstuk, een monument om naar te kijken. Als er niets te zien was, moest er namelijk wel wat te zien zijn. Dat veranderde met de komst van plasma en led. Van buis naar scherm. “Wat een plat gedoe” sprak mijn Ma terwijl de verkoper had uitgelegd wat de mogelijkheden waren. “Ik vind er niks aan, heeft u niet iets gezelligers, iets met knoppen, gewoon een televisie om naar te kijken als ie uitstaat?” sprak mijn moeder, de NKTK-er. De uitleg dat je foto’s van de kleinkinderen op het scherm kon zetten deed haar niet overstag gaan. “Ik wil de dikste, heb ik tenminste wat aan de muur hangen”. Tevreden kijkt ze weer naar haar reisjes op TV. “Lekker dik is ‘ie” roept ze blij. Samen genieten we van haar dikste platte buis.